Preventie

Hart- en vaatziekten blijven in België de belangrijkste doodsoorzaak en de voornaamste reden van een ziekenhuisopname.

Ontdek hieronder wat je zelf kan doen om je hart gezond te houden.

Het hart

Om een beter inzicht te krijgen in de verschillende hartziekten is het belangrijk om de anatomie en functie van het hart te schetsen. Ons hart is verantwoordelijk voor het rondpompen van zuurstof en bouwstoffen naar alle organen en lichaamsdelen. Een goede werking is afhankelijk van verschillende factoren.

Klik op de plusjes hieronder en ontdek meer.

Voldoende bloedtoevoer

De slagaders naar het hart (kransslagaders) moeten voldoende bloed met zuurstof en bouwstoffen naar het hart kunnen vervoeren. Bij een vernauwing van de kransslagaders, ook wel coronair lijden genoemd, krijgt het hart te weinig zuurstof en zal het slecht of niet meer functioneren.

Correcte pompbeweging en elektrische aansturing

Om het bloed efficiënt rond te pompen, moeten de verschillende delen van het hart in de juiste volgorde samentrekken. Zo kan bloed van de voorkamer (atrium) naar de kamer (ventrikel) gepompt worden.

Onder impuls van elektrische signalen wordt de hartspier aangezet om samen te trekken of een pompbeweging uit te voeren. De elektrische prikkels ontstaan in de sinusknoop en volgen een specifieke weg in het hart doorheen het geleidingsweefsel naar de hartspier.

Problemen met de pompbeweging kunnen zich uiten in hartfalen. Een defect in de elektrische aansturing kan zich uiten in ritmestoornissen.

Goedwerkende hartkleppen

De bloedcirculatie van voorkamer naar kamer verloopt enkel vlot bij goedwerkende hartkleppen. Die bevinden zich tussen de voorkamer en de kamer en verhinderen het terugvloeien van het bloed bij het ontspannen van het hart. Slechtwerkende kleppen resulteren in kleplijden.

Risicofactoren

Verkalking van de slagaders kan aanleiding geven tot een hartinfarct, een beroerte of andere vaatverwikkelingen. Dit zijn aandoeningen of leefgewoonten die resulteren in een verhoogde kans op aderverkalking.

De klassieke risicofactoren zijn:

hoge bloeddruk (hypertensie)	te weinig lichaamsbeweging
een verhoogde cholesterol	overgewicht
suikerziekte (diabetes)	overmatig alcoholverbruik
roken	ongezonde voeding
stress

Deze risicofactoren kunnen door aanpassingen van de levensstijl en indien nodig met medicatie beïnvloed worden.

Op andere risicofactoren heb je minder impact, zoals:

leeftijd (hoe ouder, hoe hoger het risico)
geslacht (mannen hebben een hoger risico dan vrouwen)
erfelijke aanleg

Herken je deze risicofactoren?

Meld je dan bij je huisarts of specialist voor aanvullend advies over meer gerichte preventiemaatregelen. Zo verschillen voedingsadviezen bij suikerziekte van deze bij een verhoogde cholesterol of overgewicht. Waar nodig kan de juiste medicatie worden voorgeschreven.

Wat kan je doen?

Hoewel aandoeningen ten gevolge van verkalking dodelijk kunnen zijn, sterven hier nu beduidend minder mensen aan dan 20-30 jaar geleden. Deze afname is grotendeels te verklaren door preventieve maatregelen. Mensen leven anders, vooral op het gebied van rook- en voedingsgedrag. Andere factoren die hiertoe bijdragen, zijn een snellere en betere diagnose én behandeling van deze aandoening.

Primaire en secundaire preventie

Primaire preventie: dit zijn maatregelen om hart- en vaatziekten te voorkomen bij gezonde personen. Voor gezonde personen (zonder gekend hart- en vaatlijden) kunnen we een inschatting maken van het risico op hart- en vaatziekten aan de hand van je geslacht, leeftijd, bloeddruk en cholesterol. De verkregen waarde geeft je risico op hart- en vaatziekten in de komende tien jaar weer.
Secundaire preventie: het geheel van preventieve maatregelen bij patiënten met hart- en vaatziekten. Bij hen is vaak een behandeling met medicatie aangewezen.

Maatregelen?

Niet roken of rookstopbegeleiding
Gezonde voeding
Overgewicht vermijden en zo nodig begeleiding door een diëtist
Voldoende lichaamsbeweging

Gezonde voeding ter preventie van hart- en vaatziekten

Download