Hypertensie (hoge bloeddruk)

Wat is het?

De samentrekking van ons hart stuwt het bloed door de slagaders en is zo verantwoordelijk voor de bloeddruk. De bloeddruk is het hoogst wanneer het hart samentrekt. Dat heet de bovendruk of systolische bloeddruk. Als het hart ontspant dan zakt de bloeddruk. Dat heet de onderdruk of diastolische bloeddruk.

De bloeddruk is te hoog als deze bij herhaalde metingen door een arts of verpleegkundige meer dan 140/90 mmHg bedraagt. Omdat de bloedvaten door het verouderingsproces minder elastisch worden, stijgt de bloeddruk op latere leeftijd. Daarom mag de bovendruk bij personen ouder dan 80 jaar oplopen tot 150-160 mmHg.

Aangezien de bloeddruk ook kan stijgen ten gevolge van de stress die een artsbezoek met zich mee brengt ('witte jas hypertensie'), kan het aangewezen zijn om zelf de bloeddruk thuis te meten met een automatische bloeddrukmeter. Bij deze metingen moet de bloeddruk minder dan 135/90 mmHg zijn.

In 90-95% van de gevallen is er geen duidelijk aanwijsbare oorzaak voor een hoge bloeddruk.

Symptomen

Een hoge bloeddruk veroorzaakt geen pijn of onmiddellijke klachten. Als een hoge bloeddruk echter onbehandeld blijft, kan die aanleiding geven tot belangrijke hart- en vaatziekten of andere orgaanafwijkingen. Zo kan hypertensie mee aan de oorzaak liggen van een hartinfarct, hartfalen, verminderde nierfunctie, beroerte, oogafwijkingen…

Door een verhoogde bloeddruk worden de wanden van de bloedvaten beschadigd. Deze beschadigingen veroorzaken slagaderverkalking en vergroten het risico op hart- en vaatziekten.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

De bloeddruk is geen statisch gegeven maar schommelt voortdurend gedurende de dag. Fysieke inspanningen, emoties… kunnen de bloeddruk doen stijgen. Daarom zijn meerdere metingen gespreid over de dag noodzakelijk. Bovendien zijn er dag-nachtvariaties.

Met een 24-uursbloeddrukmeting krijg je een goed beeld van de bloeddruk tijdens dagelijkse activiteiten, zowel overdag als 's nachts.

Als de diagnose gesteld werd, zal je arts onderzoeken of er al schade is aan de verschillende organen. Daarvoor kunnen aanvullende onderzoeken worden uitgevoerd zoals:

• Bloedonderzoek
• Urineonderzoek
• Elektrocardiogram (EKG)
• Echocardiografie via de borstkas (trans thoracale echocardiografie)
• Oogonderzoek

Ook andere risicofactoren zullen in kaart gebracht worden en gericht behandeld worden. Ten slotte zal gecheckt worden of er eventueel sprake is van een secundaire vorm van arteriële hypertensie. Zo zal bij moeilijk behandelbare verhoogde bloeddruk het slaappatroon onderzocht worden om het slaapapnoesyndroom op te sporen.

Behandeling

Levensstijladvies is absoluut noodzakelijk:

• Gewichtsverlies in het geval van obesitas of zwaarlijvigheid
• Wijziging van de voedingsgewoonten
• Minder zout
• Meer groenten en fruit
• Beperken van alcohol
• Lichaamsbeweging
• Rookstop

Als de gezondheid- en dieetmaatregelen niet volstaan, zal een behandeling met geneesmiddelen voorgesteld worden. Daarvoor bestaan momenteel enkele grote klassen van geneesmiddelen:

• Diuretica
• Betà-blokkers
• Calciumblokkers
• Inhibitoren van het renine-angiotensine systeem
• Centraal werkende antihypertensiva
• Alfa blokkers

Laatste publicatiedatum: 24/01/2024
Verantwoordelijk auteur: Dr. Provenier Frank