Maagbreuk

Wat is het?

In het middenrif (de spier die de borstholte scheidt van de buikholte) zit een opening waarlangs de slokdarm van de borstkas naar de buikholte gaat. Er is sprake van een middenrifbreuk wanneer deze opening wijder is dan noodzakelijk.

De overgang van de slokdarm naar de maag zit precies op de plaats waar de slokdarm doorheen het middenrif gaat. Daar maakt de slokdarm een scherpe hoek (hoek van His). Deze hoek wordt scherper wanneer de maag gevuld wordt (bij eten) en het middenrif samentrekt. Deze hoek gaat dan als een soort klep functioneren en voorkomt dat maaginhoud in de slokdarm kan terugstromen.

Als de opening van het middenrif te wijd is, is de natuurlijke ‘hoekstand’ tussen de maag en slokdarm verstoord. Bijgevolg en kan de maaginhoud makkelijker teruglopen in de slokdarm. Dit treedt eerder en sterker op wanneer de patiënt plat op de rug ligt of voorover buigt. De zwaartekracht helpt dan immers niet meer mee om het zuur in de maag te houden.

De termen maagbreuk, middenrifbreuk, hernia diafragmatica, hiatale hernia en sliding hernia worden meestal door elkaar gebruikt maar hebben eigenlijk een andere betekenis.

Wanneer de overgang van de slokdarm naar de maag in de borstholte komt te liggen, in plaats van in de buikholte, wordt dit een sliding hernia genoemd, zie afbeelding.

Een middenrifbreuk kan al bij de geboorte aanwezig zijn. Daardoor kunnen zelf de dunne darm, dikke darm of milt in de borstholte terechtkomen.

Wanneer de breuk op latere leeftijd ontstaat, is dat meestal het gevolg van een verslapping van het middenrif. Dat kan zijn door ouderdom of in zeldzame gevallen door een ongeval (met een scheur van het middenrif).

Een belangrijke risicofactor voor het ontwikkelen van een middenrifbreuk is een verhoogde druk in de buik door toegenomen hoeveelheid vetweefsel in de buik, chronisch hoesten, hard persen bij stoelgang, zwangerschap…

Symptomen

Een middenrifbreuk veroorzaakt op zich geen klachten. De breuk wordt meestal per toeval ontdekt.

Typische klachten van reflux zijn:

• zure oprispingen
• zeurende/branderige pijn achter het borstbeen
• slikproblemen
• wanneer het maagzuur tot in de keel of mond komt, kan dat lokaal irritaties, stinkende adem en tanderosie veroorzaken
• ook heesheid (door inwerking op de stembanden), hoest of astma (door inwerking op de luchtpijn) kunnen ontstaan
• wanneer het terugvloeien van het maagzuur in de slokdarm langdurig en regelmatig gebeurt, kan de slokdarm geïrriteerd en ontstoken raken (refluxoesofagitis), met soms bloedverlies of vernauwing (stenose) tot gevolg
• bij langdurige blootstelling kan het slijmvlies van de slokdarm geleidelijk aan veranderingen ondergaan (Barrett-slokdarm) wat de kans op het ontwikkelen van adenocarcinoma (kanker) van de slokdarm verhoogt
  
• aanhoudende refluxklachten kunnen leiden tot een verminderde levenskwaliteit door een slechte nachtrust (reflux wordt immers erger bij platliggen) of doordat bepaalde activiteiten niet kunnen uitgevoerd worden omdat men niet kan vooroverbuigen.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

• ph-metrie
• gastroscopie
• manometrie
• X-MSD: tijdens een slikfoto (X-SMD of slokdarm-maag-duodenum onderzoek) dient de patiënt onder röntgenstraling contrastvloeistof te drinken. Zo wordt de overgang van de slokdarm naar de maag in beeld gebracht. Een middenrifbreuk kan op die manier geïdentificeerd worden. Ook de grootte wordt zo concreet gemaakt. Bovendien kunnen passageproblemen of het terugvloeien van contrast in de slokdarm vastgesteld worden. Tot slot kan de lengte van de slokdarm gemeten worden, wat belangrijk is als een chirurgische behandeling overwogen wordt.
  
  

Behandeling

Lees meer over de verschillende behandelingen: Maagbreukherstel.

Laatste publicatiedatum: 15/12/2023