Blaaskanker

Urineblaas en blaaskanker

De urineblaas is een hol orgaan waarin urine afkomstig uit de nieren wordt verzameld. Het orgaan ligt onderaan in de buikholte, is ongeveer zo groot als een grapefruit en is elastisch: de blaas kan groter en kleiner worden. Blaaskanker is een ziekte waarbij in de blaas ongecontroleerd, kwaadaardige cellen beginnen groeien.

In een vroeg stadium spreekt men vaak over een blaaspoliep. Een blaaspoliep is dus kwaadaardig, maar nog niet erg agressief en nog niet ver gegroeid. Wanneer een blaaspoliep on-ontdekt blijft, dan kan ze verder groeien, woekeren en uitzaaien: dan wordt niet meer over een poliep gesproken, maar over echte blaaskanker.

Risicofactoren

Roken

Er is een oorzakelijk verband tussen roken en het ontstaan van blaaskanker. Ook heb je nog meer kans op blaaskanker als je langer hebt gerookt en navenant je veel sigaretten per dag gerookt hebt.

Beroepsrisico's

Bepaalde industriële chemicaliën worden in verband gebracht met blaaskanker. Zeker wanneer er sprake is geweest van langdurige blootstelling (jaren). Producten gebruikt bij rubber-, leder-, textiel- en verfproducenten en drukkerijen kunnen blaaskanker veroorzaken.

Leeftijd

Het risico op blaaskanker neemt toe met ouder worden. Ruim 70% van de mensen met blaaskanker is ouder dan 65.

Geslacht

Blaaskanker komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Blaaskanker bij de vrouw wordt om onduidelijke redenen dan weer gekenmerkt door een slechtere prognose.

Genetica

Blaaskanker komt vaker voor binnen families. Mensen die familieleden hebben die blaaskanker hebben of hebben gehad, lopen een hoger risico op blaaskanker. Men vermoedt dat bepaalde genetische afwijkingen hier de oorzaak van is.

Chemotherapie en bestralingstherapie

Hoge dosissen cyclofosfamide (Cytoxan), een geneesmiddel dat bij de behandeling van kanker wordt gebruikt, vergroot het risico op blaaskanker. Mensen die bestralingstherapie ter hoogte van de onderbuik kregen (bv. in de behandeling van een gynaecologische kanker of als behandeling van prostaatkanker), lopen eveneens een groter risico op blaaskanker.

Symptomen

Veelvoorkomende symptomen van blaaskanker zijn:

• Bloed in de urine (waardoor de urine van enigszins roestkleurig tot dieprood kleurt)
• Pijn bij het plassen
• Vaak moeten plassen of de aandrang tot plassen voelen, maar het niet kunnen
• Pijn onder in de rug

Deze symptomen zijn geen definitieve aanwijzingen voor blaaskanker. Infecties, goedaardige tumoren, blaasstenen of andere problemen kunnen hier ook aan ten grondslag liggen.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Blaaskanker doorloopt verschillende stadia en er zijn verschillende diagnostische tests om de ziekte vast te stellen en hoe ver de ziekte gevorderd is.

• Urineonderzoek
• Urinecytologie: urine wordt onder een microscoop onderzocht op de aanwezigheid van abnormale cellen
• Inwendig onderzoek: vagina en/of rectum worden onderzocht op de aanwezigheid van knobbeltjes
• Cytoscopie: kijkonderzoek van de blaas en urinebuis, op zoek naar abnormale zones
• MRI-scan: om de directe omgeving van de blaastumor in beeld te brengen
• CT-scan: om de tumor in beeld te brengen en om na te gaan of er van uitzaaiing in de buik sprake is
• Biopsie: een stukje weefsel wordt uit de tumor weggenomen, microscopisch onderzocht en gecontroleerd op aanwijzingen voor kanker

Behandeling

De prognose of kans op herstel hangt af van het stadium waarin de kanker zich bevindt, het exacte kankertype, de leeftijd en algemene gezondheidstoestand van de patiënt. Vroege opsporing is van levensbelang, aangezien de meeste blaaskankertypes in een vroeg stadium te genezen zijn. Gelukkig komt blaaskanker ook meestal (75% van de diagnoses) in een vroeg stadium aan het licht.

Er zijn vier behandelingsmogelijkheden voor blaaskanker:

• Oncologische chirurgie
• Bestraling
• Chemotherapie
• Immunotherapie

Afhankelijk van type en stadium van de blaaskanker, kunnen verschillende behandelingen in combinatie worden toegepast om de genezingskansen te vergroten. Voor blaaskanker (niet voor blaaspoliepen) is een operatie (radicale cystectomie) de gouden standaard behandeling, alleen of in combinatie met een andere behandeling.

Laatste publicatiedatum: 24/01/2024
Verantwoordelijk auteur: Dr. Ameye Filip