Syfilis

Wat is het?

Syfilis is een seksueel overdraagbare aandoening veroorzaakt door de bacterie Treponema pallidum. De ziekte komt alleen bij mensen voor. Wereldwijd lopen jaarlijks miljoen mensen de ziekte op.

Aangeboren syfilis is in ontwikkelingslanden een belangrijke oorzaak van sterfte rondom de geboorte.

Symptomen

Er zijn verschillende stadia van de ziekte:

• Een pijnloos zweertje op de plaats van de eerste infectie, bv. op de geslachtsdelen of bij de mond, enkele weken na het contact. Meestal ontstaat ook een pijnloze zwelling van de omliggende lymfeklieren. De zweer verdwijnt spontaan na 4-6 weken.
• Een stadium met niet-jeukende huidafwijkingen (de voetzolen en handpalmen zijn vaak aangetast), een grieperig gevoel (koorts, hoofdpijn, keelpijn, spierpijn, malaise) en andere afwijkingen, enige maanden later. In dit stadium is de ziekte erg besmettelijk.
• Tijdens het derde stadium (vele jaren na de besmetting) wordt het centrale zenuwstelsel aangetast met ernstige neurologische en psychiatrische verschijnselen. Uiteindelijk kan het derde stadium uitmonden in een cardiovasculaire syfilis, waarbij hart en de grote bloedvaten worden aangetast.

Lang niet iedereen die het eerste stadium doormaakt gaat door naar het tweede of het derde stadium. Tussen stadium 2 en 3 is er sprake van een interval van verschillende jaren waarin er geen ziektetekens zijn, maar zijn de bloedtesten wel positief voor syfilis.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

De ziekte kan zich in zeer veel vormen voordoen, die vaak ook op andere ziekten lijken. Bovendien is de ziekte tegenwoordig zeldzaam in West-Europa. Om beide redenen wordt de diagnose wel eens gemist.

Een zekere diagnose kan bekomen worden met een bloedtest die antilichamen tegen de bacterie ontdekt. Ook kan ter diagnose in het vocht uit een zweer de bacterie aangetoond worden.

Bijkomende moeilijkheid: gezien de incubatietijd van drie maanden is men met een eerste negatieve uitslag nog niet geheel zeker dat men géén syfilis heeft. Zekerheid kan maar bekomen worden met een tweede controletest drie maanden later, die dan ook negatief moet zijn.

Behandeling

In de vroege stadia is syfilis goed te behandelen met herhaalde injecties antibiotica (Penicilline G).

Laatste publicatiedatum: 12/12/2023
Verantwoordelijk auteur: Dr. Ameye Filip