Uretersteen

Wat is het?

Een uretersteen wordt steeds gevormd in de nier: het gaat in oorsprong om een niersteen, die op een gegeven moment loskomt en vervolgens ‘valt’ in de ureter of urineleider. Deze steen kan daar vast komen te zitten en de urineweg blokkeren.

Ureterstenen worden onderverdeeld in twee grote categorieën: stenen die calcium (kalk) bevatten en stenen die geen calcium bevatten. De meerderheid van de nierstenen bevat calcium, tezamen met nog een ander mineraal zoals fosfaat of carbonaat. Stenen die geen calcium bevatten (bijvoorbeeld urinezuurstenen, infectiestenen of cystinestenen) worden gekenmerkt door een heel eigen ontstaansgeschiedenis: er is dan sprake van een link met jicht (urinezuurstenen), met aanslepende urinaire ontstekingen of een bepaalde genetische afwijking (cystinurie). Deze stenen die geen calcium bevatten worden ook gekenmerkt door een heel eigen therapie: sommige van dergelijke stenen kunnen met medicatie opgelost worden en dergelijke tekenen weinig tot niet onder radiografische straling, hetgeen diagnose en behandeling soms bemoeilijkt.

Symptomen

Wanneer het afvloeien van de urine geblokkeerd wordt, zet (een deel van) de nier uit en ontstaat er spanning op het nierkapsel. Dit veroorzaakt hevige pijn, gekend als een nierkoliek. Deze pijn komt plots op en de patiënt weet er zich geen houding door te geven; dit noemt men bewegingsdrang. Dikwijls gaat de pijn gepaard met misselijkheid en braken. Als de steen zich wat verlegt, kan de urine opnieuw afvloeien en verdwijnt de pijn weer.

Risicofactoren

• Als je op jonge leeftijd al nierstenen hebt gehad, loop je een groter risico om later opnieuw nierstenen te ontwikkelen.
• Als er in jouw familie veel nierstenen voorkomen, heb je een grotere kans om zelf nierstenen te krijgen.
• Bepaalde medicatie verhoogt de kans op ureterstenen, zoals calcium- en vitamine D-supplementen.

Preventieve maatregelen

Alle types niersteenpatiënten volgen (heel algemeen gesproken) best onderstaande preventieve maatregelen op:

• Drink twee à drie liter per dag. De meeste vloeistoffen zijn geschikt om te drinken, behalve pompelmoessap en water met extra toegevoegde mineralen.
• Eet gevarieerd met veel groenten, fruit en vezels. Een normale zuivelinname vormt geen problemen. Zoutinname moet beperkt worden. Wees redelijk in je vleesconsumptie.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

• Echografie
• Radiografie van de buik
• CT-scan van de abdomen
• Intraveneuze urografie

Behandeling

• Externe steenvergruizer (ESWL)
• Ureterorenoscopie (URS)
• Laparoscopische wegname van uretersteen

Laatste publicatiedatum: 12/12/2023
Verantwoordelijk auteur: Dr. Ameye Filip