Palliatieve zorg en vroegtijdige zorgplanning

Vroegtijdige zorgplanning

Het staat iedereen vrij om aan vroegtijdige zorgplanning te doen. Dit houdt in dat alle patiënten (ook in niet-palliatieve situaties) met vragen over het levenseinde of over het al dan niet behandelen in specifieke situaties, afspraken kunnen maken en eventueel een wilsbeschikking kunnen opstellen.

Wil je een wilsbeschikking opstellen? Dan kan je daarvoor in ons ziekenhuis terecht bij je behandelend arts of op afspraak bij een verpleegkundige van het palliatief support team (09 246 27 50). Zij geven je de nodige uitleg en begeleiden je waar nodig bij het in orde brengen van een aantal belangrijke documenten (bv. wilsverklaring gezondheid en levenseinde, waaronder negatieve wilsverklaring - wilsverklaring euthanasie - verklaring orgaandonatie ... ).

Als de patiënt een wilsbeschikking heeft, wordt die vastgelegd in zijn patiëntendossier.

Palliatieve zorg

De zorg die een ziekenhuis verleent, houdt niet op wanneer een patiënt niet meer kan genezen en het levenseinde naderbij komt. Ook dan nog kan men heel veel doen voor patiënten: medisch en verpleegkundig, psychologisch en sociaal, levensbeschouwelijk en spiritueel. Het geheel van deze zorg bij het naderende levenseinde noemt men palliatieve zorg. Dergelijke zorg gaat ook gepaard met belangrijke ethische keuzes. In AZ Maria Middelares worden deze keuzes mee gemotiveerd door het devies van het ziekenhuis ‘GezondheidsZorg met een Ziel’, met op de achtergrond een christelijke mensvisie. Hieronder willen wij helder communiceren wat de patiënt in dit perspectief van ons mag verwachten.

Integratie palliatieve zorg in elke afdeling

Patiënten voor wie genezing niet meer mogelijk is, worden in AZ Maria Middelares met de meest zorgvuldige zorg omringd. AZ Maria Middelares beschikt niet over een aparte palliatieve afdeling in het ziekenhuis. Wij integreren de palliatieve zorg wel in élke afdeling. We willen in deze levensfase menselijke totaalzorg bieden met oog voor de fysieke, ethische, psychische, sociale en spirituele noden van de patiënten en hun naasten. Ook indien een (jong) (klein)kind betrokken is bij het afscheid, willen we de familie zo goed mogelijk ondersteunen.

Kinderen en afscheid nemen

Download

AZ Maria Middelares stimuleert een palliatieve zorgcultuur vanuit een christelijke mensvisie die het leven van elke mens volwaardig acht van aanvang tot einde. Elke medewerker is mee betrokken in deze palliatieve zorgcultuur. Precies vanuit deze visie hebben we ook respect voor een diversiteit aan ethische perspectieven en willen we een zorgzaam antwoord bieden op elke vraag over en bij het levenseinde.

Palliatieve sedatie en euthanasie

Het is belangrijk een helder onderscheid te maken tussen deze twee begrippen.

Palliatieve sedatie betekent het in slaap brengen van terminale patiënten die lijden in de stervensfase (pijn, kortademigheid, hik, uitputting, paniek …) en voor wie ‘gewone’ medicatie niet meer voldoende comfort kan bieden. Met het oog op het bieden van maximaal comfort wordt slaapmedicatie toegediend, waardoor de patiënt tijdens de slaap de ondraaglijke klachten niet meer ervaart.

Palliatieve sedatie

Download

Euthanasie betekent het opzettelijk levensbeëindigend handelen door een andere dan de betrokkene, op diens uitdrukkelijk verzoek. Euthanasie is geen recht van de patiënt. Deze kan daar wel om vragen binnen een wettelijk bepaald kader, maar een arts heeft nooit de verplichting op deze vraag in te gaan. Het uitvoeren van euthanasie kan in AZ Maria Middelares enkel worden overwogen nadat alle mogelijkheden in de palliatieve zorg zijn uitgeput, en bij terminaal zieke patiënten met een beperkte levensverwachting (maximaal 3 maanden).

Hoe gaan we om met vragen?

In AZ Maria Middelares wordt elke vraag naar euthanasie ernstig genomen. De vraag en haar beweegredenen worden verder verkend volgens een zorgvuldige procedure. Hierna beslist de patiënt definitief of hij de procedure al dan niet wil verderzetten. Indien in onze organisatie niet kan ingegaan worden op de vraag naar euthanasie, wordt de patiënt begeleid in het zoeken naar een alternatieve oplossing, die ook doorverwijzing kan inhouden.

Euthanasievragen van patiënten die ondraaglijk lijden ten gevolge van een onomkeerbare fysieke aandoening maar die niét zouden overlijden binnen afzienbare tijd, worden ook altijd ernstig genomen en beluisterd. In deze niet-terminale context kan euthanasie echter niet in AZ Maria Middelares worden uitgevoerd. De arts zal samen met het palliatief support team voor deze patiënten een verslag bezorgen van hun bevindingen aan de huisarts en de (palliatieve) thuiszorg.

Patiënten met ondraaglijk psychisch lijden zullen in hun verzoek om euthanasie eveneens gehoord worden, maar het AZ Maria Middelares heeft als acuut ziekenhuis niet de structurele omkadering om de vraag voldoende grondig te exploreren en te evalueren. Hier zal worden doorverwezen naar een beter geschikte context voor de verdere omgang met deze vraag.

In AZ Maria Middelares wordt geen euthanasie uitgevoerd op minderjarigen.

Beslissingen over levenseindezorg worden steeds in de vertrouwensrelatie met de arts genomen. Daarbij worden ook de dichtste naasten betrokken. Er is multidisciplinaire ondersteuning vanuit het palliatief support team beschikbaar voor patiënt en naasten gedurende dit proces.

Palliatief support team

Dit ondersteunende team bestaat uit een aantal verpleegkundigen, palliatieve artsen, een psycholoog en een pastorale medewerker. Door praktijk, specifieke scholing en veelvuldig gezamenlijk overleg hebben de leden van het team kennis en ervaring opgebouwd in het begeleiden van patiënten en hun naasten in deze omstandigheden.

Het team houdt wekelijks patiëntenbesprekingen en ondersteunt communicatie met en tussen patiënt, arts en naasten.

Wie kan bij het team terecht?

Alle gehospitaliseerde patiënten, ook diegenen die niet in een palliatieve situatie verkeren maar zich vragen stellen over het levenseinde, kunnen een beroep doen op het palliatief support team. De behandelende arts blijft de centrale aanspreekpersoon, ook voor de palliatieve patiënt.