Radioactiviteit (ouders en patiënten jonger dan 18 jaar)

Röntgen of X-straling zijn een vorm van straling, net zoals het licht rondom ons dat is. Ze hebben echter een hogere energie, waardoor ze door het lichaam kunnen dringen. Zo slagen we erin om met onze licht radioactieve speurstoffen en toestellen beelden te maken van je skelet en organen.

De stralingsdosis die we gebruiken is heel beperkt. Daarom is de kans op gezondheidsschade bij volwassenen verwaarloosbaar. Zowel de toestellen als de gebruikte dosis zijn onderworpen aan strenge wetgeving en regelmatige controles.

Enkel bij frequent herhaalde onderzoeken, zeker bij heel jonge patiënten, bestaat er meer kans op het ontwikkelen van kanker door straling. Dat is omdat het risico weliswaar zeer laag is, maar zich wel opstapelt (cumulatief). Heel jonge patiënten hebben in vergelijking met volwassenen een grotere gevoeligheid voor straling.

De arts die het onderzoek heeft aangevraagd en de artsen van de dienst nucleaire geneeskunde waken erover dat de meerwaarde van dit onderzoek bij jou of je kind echter ruim opweegt tegen een mogelijk risico. Dit heet ‘rechtvaardiging van het onderzoek’. Daarom:

• voeren we enkel onderzoeken uit die noodzakelijk zijn
• houden we de stralingsdosis voor elk onderzoek zo laag mogelijk, waarbij we tegelijk toch beelden van goede diagnostische kwaliteit maken.

Door voldoende te drinken op de dag van het onderzoek, kan bij de meeste onderzoeken op nucleaire geneeskunde stralingsdosis van de radioactieve speurstof verder verminderd worden in het lichaam.

Door frequent te plassen verlaagt de dosis verder. Indien je kindje een speurstof kreeg, raden wij aan natte pampers frequent te verversen op de dag van het onderzoek.

Er geldt geen wettelijke limiet op het aantal onderzoeken die je maximaal mag krijgen. Het betreft hier lage stralingsdosissen, enkel voor diagnostisch gebruik. Dit is niet te vergelijken met de dosissen gebruikelijk bij radiotherapie (gebruikt voor de behandeling van kanker met bestralingen). Voor elk onderzoek wegen we de voordelen en mogelijke risico’s opnieuw af. Zolang het onderzoek voor de patiënt voordelig is, mag het uitgevoerd worden.

Niet alle onderzoeken geven dezelfde stralingsdosis. De stralingsdosis hangt af van het type onderzoek.

• De SPECT-camera op onze dienst geeft geen straling af. Het toestel detecteert enkel de straling die uitgaat van een licht radioactieve speurstof die jij of je kind toegediend krijgt.
• Bij sommige onderzoeken wordt ook een CT-scan verricht. Dan wordt er gedurende een heel kort moment een beperkte hoeveelheid X-stralen uitgezonden door het toestel. Indien dit het geval is, zal de verpleegkundige je dat melden.
• Voor het meest gebruikte onderzoek op onze dienst, de SPECT/CT van het skelet, varieert de stralingsdosis doorgaans tussen de 5 en 12mSv. Dat is vergelijkbaar met de opgelopen natuurlijke achtergrondstraling in België over een tijdsspanne van 2 tot 5 jaar. Bij veel onderzoeken betreft het echter een veel lagere stralingsdosis.

Onderzoeken die gebruik maken van röntgenstralen of licht radioactieve speurstoffen kunnen gebruikt worden bij kinderen, zolang het medisch belang van dergelijke onderzoeken groter is dan de mogelijke risico’s. Kinderen zijn veel gevoeliger dan volwassenen voor de effecten van straling. Je arts zal daarom steeds eerst technieken zonder straling in overweging nemen.

Het ongeboren kind en baby's zijn zeer gevoelig voor radioactieve blootstelling. Daarom is het verplicht te melden indien je mogelijk zwanger bent of borstvoeding geeft.

Indien je zelf een onderzoek op nucleaire geneeskunde moet ondergaan, vragen wij je niet te laten vergezellen door jonge kinderen.

• Zwangere vrouwen moeten hun aanvragende arts en de arts en/of verpleegkundige op dienst Nucleaire Geneeskunde inlichten over hun zwangerschap.
• Ben je mogelijk zwanger? Ook de mogelijkheid van zwangerschap moet gemeld worden. Ook vrouwen die borstvoeding geven moeten dit melden aan onze medewerkers.

Niet-dringende onderzoeken kunnen eventueel uitgesteld worden. Mogelijks kan een techniek zonder straling worden gebruikt. In bepaalde gevallen blijft een onderzoek met een licht radioactieve speurstof de meest aangewezen keuze.

Ja. Een echografie of een MRI-scan maakt geen gebruik van röntgenstralen. Het is echter niet mogelijk om deze technieken te gebruiken voor elk medisch probleem. Daarom kan het zijn dat voor je aandoening en medische vraag het gebruik van deze technieken geen oplossing biedt.

Na de toediening van de licht radioactieve speurstof is er een zeer lage hoeveelheid straling rondom de patiënt. Indien het nodig is om de contacten met anderen te beperken op de dag van het onderzoek, zal een medewerker van onze dienst je dat meedelen.

Bij onderzoeken van het skelet, het hart, de doorbloeding van de hersenen of witte bloedcelscan raden wij volwassen patiënten aan om tot 12 uur na de inspuiting geen onnodige langdurige en nauwe contacten met zwangere vrouwen en kinderen jonger dan 6 jaar te hebben. De hoeveelheid radioactieve speurstof die we gebruiken bij kinderen is zodanig laag dat er hier geen beperkingen gelden.

De meeste licht radioactieve speurstoffen verlaten het lichaam in de urine. De dag van het onderzoek:

• drink voldoende
• leeg regelmatig de blaas
• plas zittend, spoel met gesloten deksel en was de handig grondig.

Indien je nog vragen hebt, aarzel dan niet om ze te stellen aan onze medewerkers op de dienst nucleaire geneeskunde.