AZ Maria Middelares & AZ Sint-Vincentius Deinze, waarom samen verder? Lees het hier.

Aandoeningen & ziekten

Beroerte

Symptomen en oorzaken

Symptomen en oorzaken

Een beroerte of cerebrovasculair accident (CVA) is een acute medische aandoening die gekenmerkt wordt door een plotselinge verstoring van de doorbloeding van de hersenen.

Beroertes kunnen worden onderverdeeld in herseninfarcten en hersenbloedingen.

In België krijgen per dag gemiddeld 52 mensen een beroerte.

Bij een beroerte treden acuut 1 of meerdere onderstaande symptomen op:

  • Gevoelsstoornissen of verlammingsverschijnselen aan één zijde van het lichaam of aangezicht
  • Spraak- en taalstoornissen: moeite om woorden verstaanbaar uit te spreken, te vinden of te begrijpen
  • Verlies van het zicht uit één of beide ogen
  • Halfzijdige uitval van het gezichtsveld aan beide ogen
  • Evenwichtsverlies
  • Coördinatieproblemen
  • Heel hevige hoofdpijn: de zogenaamde ‘donderslaghoofdpijn’: de ergst denkbare hoofdpijn die zeer plots (fractie van seconden) opkomt

Wanneer deze symptomen snel spontaan voorbijgaan (na minuten of uren), spreken we over een TIA (transient ischemic attack).

BEFAST-test

BEFAST-test

De symptomen herken je gemakkelijk met de BEFAST-test:

  • Balance: zijn er plots evenwichtsstoornissen of onvaste gang?
  • Eyes: zijn er problemen met het zicht of met het bewegen van de ogen?
  • Face: staat de mond scheef?
  • Arm: beweegt een arm en/of een been minder goed?
  • Speech: is er een onduidelijke spraak?
  • Time: reageer onmiddellijk en bel 112, elke minuut telt.

Oorzaken

Oorzaken

85 procent van alle beroertes zijn herseninfarcten. Een herseninfarct ontstaat doordat een bloedvat plots verstopt of minder bloed doorlaat naar een gedeelte van de hersenen. Hierdoor krijgt die zone in de hersenen te weinig bloed en te weinig zuurstof, waardoor de hersencellen beschadigd geraken of afsterven.

De bloedtoevoer naar die hersenzone kan onderbroken zijn ten gevolge van meerdere oorzaken:

  • Een bloedklonter die elders in het lichaam ontstaat (bijvoorbeeld in het hart), stroomt mee via de bloedstroom doorheen de slagaders en komt plots vast te zitten in een hersenbloedvat waardoor de bloeddoorstroming daar verhinderd wordt. Dat noemen we een embool.
  • Een bloedvat kan vernauwd of verstopt geraken door aderverkalking waardoor het bloedvat dichtslibt en er uiteindelijk geen bloed meer door kan. Dit kan gebeuren in een groot aanvoerend bloedvat in de hals, ofwel in een kleiner bloedvat in de hersenen zelf.
  • Er zijn nog andere zeldzamere oorzaken waarover jouw neuroloog individuele informatie zal verschaffen indien dit van toepassing zou zijn.

De diagnose van een herseninfarct wordt gesteld met behulp van een CT-scan of NMR-scan.

15 procent van de beroertes wordt veroorzaakt door een hersenbloeding. Een hersenbloeding ontstaat wanneer een bloedvat in de hersenen beschadigd geraakt en het bloed in de hersenen loopt. Soms zit het bloed enkel rondom de hersenen, maar soms zit het bloed in het hersenweefsel en beschadigt het hierdoor de functie van de hersenen. Hierdoor kan de druk in de schedel te hoog worden en kan de patiënt suf worden en braken. Belangrijke oorzaken van hersenbloedingen zijn hoge bloeddruk of een verzwakte bloedvatwand (aneurysma).

Hersenbloedingen kunnen ook veroorzaakt worden door het innemen van zware bloedverdunnende medicatie.

Hersenbloedingen kunnen ontstaan door een ongeval of trauma. Het mechanisme van de bloeding is dan wel anders, maar de gevolgen en de behandeling zijn gelijkaardig aan die bij een spontane hersenbloeding.

Cerebrale amyloid angiopathie is een aandoening die zowel hersenbloedingen als herseninfarcten kan veroorzaken. Dat is het gevolg van stapeling van een abnormaal eiwit (amyloid-beta) in de bloedvatwand van de hersenbloedvaten waardoor deze kwetsbaar worden.

Bij een veneuze sinustrombose is het probleem gelokaliseerd in de afvoerende bloedvaten van de hersenen. Een klonter in een afvoerend bloedvat zorgt ervoor dat het bloed niet meer wegvloeit uit een bepaalde zone van de hersenen waardoor die hersenzone beschadigd wordt.

Dat is dus het tegenovergestelde van een klassiek herseninfarct waarbij er een onderbreking ontstaat in de bloedstroom in een aanvoerende slagader.

De symptomen zijn hoofdzakelijk hoofdpijn, maar soms ook epilepsie, verminderd bewustzijn en in sommige gevallen ook neurologische uitvalsverschijnselen zoals beschreven bij een klassiek herseninfarct.

Er zijn ook nog andere, minder frequente oorzaken van een beroerte. Voor individuele informatie over deze meer zeldzamere aandoeningen kan je steeds bij jouw neuroloog in jouw ziekenhuis terecht.

Behandeling op de dienst spoed

Behandeling op de dienst spoed

Bij tekenen van een beroerte dient de patiënt zo snel mogelijk naar spoed te komen. ‘Time is brain’. Hoe sneller je in het ziekenhuis bent, hoe beter de behandelingsopties.

Na bevraging en klinisch onderzoek van de patiënt, zal er bij vermoeden van een beroerte zo snel mogelijk een scan van de hersenen gebeuren. Dan weet men of het gaat om een hersenbloeding of een herseninfarct. Daarna zal de neuroloog, na overleg met de radioloog, de diagnose en behandelopties bespreken met de patiënt en/of zijn/haar vertegenwoordiger.

Bij een herseninfarct worden steeds ondersteunende maatregelen genomen en wordt ook een preventieve behandeling opgestart om nieuwe infarcten te vermijden. In sommige gevallen én op voorwaarde dat de patiënt zeer snel op de spoedopname aanwezig is, zijn er eventueel meer gespecialiseerde behandelingen mogelijk. De snelheid van opstart van deze specifieke behandelingen is cruciaal voor de herstelkansen.

  • Trombolyse: een klonteroplossend middel wordt toegediend via infuus om zo de klonter te proberen verkleinen of oplossen.
  • Trombectomie: via een katheter, die ter hoogte van de lies wordt ingebracht en opgeschoven tot in de hersenbloedvaten, wordt geprobeerd om de klonter te grijpen en te verwijderen door het terugtrekken van de katheter. In heel Vlaanderen zijn er maar een paar ziekenhuizen hiervoor bevoegd. Binnen het E17-ziekenhuisnetwerk bestaat hiervoor een team van gespecialiseerde radiologen die deze procedure kunnen uitvoeren. Indien deze behandeling aangewezen is, kan elke patiënt van een ziekenhuis van het E17-ziekenhuisnetwerk hierop beroep doen.

Bij een hersenbloeding nemen we voornamelijk maatregelen om bijkomende hersenschade te vermijden

  • de bloeddruk verlagen
  • de stolling verbeteren
  • verhoogde druk in de hersenen vermijden

Bij bepaalde types bloedingen door een abnormaal gevormd bloedvat (bv. aneurysma) wordt dit bloedvatprobleem opgespoord en behandeld door de interventionele radioloog of neurochirurg. Bij een hersen(vlies)bloeding wordt er ook overlegd met de neurochirurg die inschat of er chirurgisch moet worden ingegrepen om de bloeding te stoppen of de druk in de hersenen te verminderen.

Verloop van de ziekenhuisopname

Verloop van de ziekenhuisopname

Na de acute opvang op de spoedopname, wordt de patiënt opgenomen op een gespecialiseerde afdeling voor beroertezorg: de Stroke Unit. Hier krijgt de patiënt continu neurologisch toezicht en hartritme-monitoring. Soms wordt de patiënt opgenomen op de dienst intensieve zorgen, wanneer er meer intensieve behandeling (zoals beademing) nodig is.

Op de eenheid voor beroertezorg wordt de patiënt verzorgd door specifiek opgeleide verpleegkundigen en is er mogelijkheid tot continue monitoring van de functies van hersenen, hart en longen. Een multidisciplinair team start onmiddellijk met de behandeling en revalidatie. Er is een vlotte samenwerking van de neurologen met de diensten radiologie en cardiologie alsook met de revalidatie-arts. Vaak kan men na 48 uur deze gespecialiseerde afdeling verlaten. Soms is men al voldoende hersteld om naar huis te kunnen gaan, soms is verdere opname op de afdeling neurologie nodig of later ook op de revalidatie-afdeling.

Gevolgen van een beroerte

Gevolgen van een beroerte

Een beroerte is een belangrijke doodsoorzaak en tevens een belangrijke oorzaak van invaliditeit. Welke verschijnselen optreden en in hoeverre ze zich weer herstellen is afhankelijk van het type CVA, het hersengedeelte dat beschadigd is en de grootte van het aangetaste gebied.

Een aantal van de mogelijke verschijnselen zijn:

  • verlammingsverschijnselen, vaak halfzijdig.
  • spasticiteit = stijfheid
  • problemen met het zicht: uitval van één van de gezichtsvelden of dubbelzicht
  • geheugenstoornissen, concentratiestoornissen, verstandelijke beperkingen
  • spraak- en begripsproblemen
  • moeilijkheden met kauwen/slikken
  • gedragsveranderingen
  • depressie, gebrek aan initiatiefname, interesseverlies
  • duizeligheid, verstoord evenwicht
  • urinaire problemen, incontinentie
  • epileptische aanvallen
  • moeheid

Deze beperkingen kunnen van blijvende aard zijn en een belangrijke impact hebben op het functioneren in het dagelijks leven en op de levenskwaliteit. Na een beroerte heeft de patiënt ook steeds een wettelijk autorijverbod gedurende minimum 6 maanden.

Meer informatie

Meer informatie

Er worden binnen het E17-ziekenhuisnetwerk regelmatig informatiesessies voor patiënten en familieleden georganiseerd in de verschillende ziekenhuizen. Op deze gratis infosessies krijg je informatie over wat een beroerte is, wat mogelijke risicofactoren zijn en behandelopties. Hierbij willen we een antwoord geven op de vele vragen die je hebt. Deze infosessies zijn voor patiënten en hun mantelzorgers of naaste familie, alsook voor geïnteresseerden. Deze sessies worden regelmatig herhaald. Je kiest zelf welke infosessie(s) je wil volgen. Inschrijven is noodzakelijk.

Meer informatie:

Behandelende centra & specialisaties

Behandelende centra & specialisaties

Laatste publicatiedatum: 02/08/2024
Verantwoordelijk auteur: Dr. Aers Isabelle