Plasbuisvernauwing
Symptomen en oorzaken
Symptomen en oorzakenWat is het?
Een urethrastrictuur of plasbuisvernauwing is een aandoening die typisch bij mannen voorkomt. Er is hierbij sprake van een litteken binnenin of rondom de plasbuis. De situatie lijkt op een vernauwing in de tuinslang: deze vernauwing zal de straalkracht van het water afremmen. Hetzelfde gebeurt bij een urethrastrictuur: de kracht van de plasstraal neemt af of de straal wordt een sproeistraal eerder dan een normale rechte straal. Soms gaat dit gepaard met pijn bij het urineren of met bloed in de urine.
De meest frequente oorzaak is een kwetsuur van de plasbuis: een val op de stang van een fiets kan bijvoorbeeld de vorming van littekenweefsel veroorzaken. Ook een moeizame blaassondeplaatsing kan een inwendige kwetsuur veroorzaken die op termijn tot littekenweefsel omvormt. Ook chirurgie via de plasbuis kan aanleiding geven tot de vorming van littekenweefsel op termijn. Occasioneel kan een strictuur veroorzaakt worden door urinaire infecties. In veel gevallen kan geen duidelijke oorzaak voor de strictuur achterhaald worden.
Symptomen
In het geval van een ernstige strictuur kunnen er moeilijkheden zijn met het ledigen van de blaas: na elke plas blijft er daardoor een restje urine staan, hetgeen voorbeschikt voor herhaalde urinaire ontstekingen.
In het geval van een lang bestaande strictuur kan de blaas uiteindelijk haar spierkracht kwijtraken waardoor er nog meer resturine nablijft.
Bij een erg ernstige en lang bestaande strictuur kan het plassen zelf op een gegeven moment volledig onmogelijk worden: dit heet een urineretentie.
Diagnose en behandeling
Diagnose en behandelingDiagnose
- Uroflowmetrie: Met deze test worden het volume en de straalkracht van een plas gemeten.
- Urethrogram: Een röntgenfoto van de plasbuis wordt gebruikt om de ernst, de lengte en de exacte locatie van de strictuur te bepalen.
- Urethroscopie: Hierbij wordt een fijne camera via de penis ingebracht om een visuele inspectie van de plasbuis en van de strictuur uit te voeren.
Behandeling
Er zijn verschillende behandelingsopties voorhanden. De keuze hangt af van de ernst, de lengte en de exacte locatie van de strictuur, maar ook van de algemene conditie van de patiënt, alsook zijn persoonlijke voorkeur.
Dilatatie is het regelmatig 'oprekken' van de plasbuis om te voorkomen dat er weer een vernauwing optreedt. Onder lokale anesthesie wordt door de uroloog de plasbuisvernauwing ‘opgerokken’. Steeds dikkere dilatatoren worden hierbij in de plasbuis ingebracht. Als de strictuur snel terugkeert, kan de patiënt aangeleerd worden om zelf een sonde in te brengen. Dilatatie zal het probleem vaak niet genezen ten gronde, maar zal de klachten (tijdelijk) verbeteren. Pijn, bloeding en ontsteking kunnen optreden na dergelijke dilataties.
Dilatatie is het regelmatig 'oprekken' van de plasbuis om te voorkomen dat er weer een vernauwing optreedt. Onder algemene verdoving rekt de uroloog de plasbuisvernauwing op met een dilatatieballon: de Optilume®. De Optilume®ballon met geneesmiddelcoating (een laagje medicatie dat op de dilatatieballon is aangebracht) combineert dilatatie met de afgifte van het medicijn paclitaxel, dat de vorming van nieuw littekenweefsel kan tegengaan en de kans op herval kan verkleinen.
Onder algemene anesthesie wordt een fijne camera in de plasbuis gebracht. Wanneer de strictuur zichtbaar wordt, wordt deze ingesneden met een minuscuul mesje of met een lasertoestel. Hierna wordt een blaassonde geplaatst om de inwendige wonde te laten genezen. Na de procedure kan er ook bloeding, pijn of ontsteking ontstaan. Helaas is ook bij deze behandelingswijze de kans op herval erg groot.
Een urethraplastie is een chirurgische procedure verricht via een huidincisie om een plasbuisvernauwing te behandelen. Er bestaan verschillende types urethraplasties. De keuze van het type hangt af van de lokatie en de lengte van de strictuur. Voor de behandeling van een korte strictuur kan vaak volstaan worden met excisie van het aangetaste segment plasbuis, waarna de 2 uiteindes opnieuw geconnecteerd worden. Als de strictuur te lang is voor deze aanpak kan het verwijderde stuk plasbuis hersteld worden met weefsel afkomstig van elders in het lichaam. Verschillende soorten weefsel komen hiervoor in aanmerking: typisch gebruikt men huid of mondmucosa. Dergelijke uitgebreide urethraplasties zijn vaak complexe operaties, soms zijn er zelfs 2 of 3 operaties noodzakelijk om de plasbuis volledig te herstellen. Meestal zal de patiënt ontwaken uit zijn narcose met een blaassonde ter plaatse, om zo de inwendige wonde te laten genezen. Ook bij deze aanpak is er risico op pijn, bloeding en ontsteking, in de urinewegen, maar ook ter hoogte van de huidincisie.
Laatste publicatiedatum: 17/04/2024
