Leukemie

Beenmerg is de sponsachtige, rode substantie die zich bevindt in het binnenste van beenderen, vooral in het bekken, het borstbeen, de ribben en de ruggewervels.

In het beenmerg zitten stamcellen die uitgroeien tot drie belangrijke bestanddelen van ons bloed:

• rode bloedcellen, die zuurstof naar alle lichaamsdelen transporteren
• witte bloedcellen, die infecties bestrijden,
• bloedplaatjes, die ervoor zorgen dat het bloed stolt en bloedingen stoppen.

Na een rijpingsproces komen deze bloedcellen in de bloedsomloop terecht.

Bij leukemie vindt er een storing plaats in de vorming van bepaalde witte bloedcellen en meer bepaald in het rijpingstraject. Afwijkende cellen die nog niet voldoende zijn uitgerijpt, hopen zich op in het beenmerg en brengen de productie van normale bloedcellen in het beenmerg in het gedrang. Eerst zijn er alleen in het beenmerg grote hoeveelheden onrijpe witte bloedcellen aanwezig, maar na verloop van tijd komen die in de bloedbaan, in andere organen (bv. milt en lever) en in de lymfeklieren terecht.

We maken een onderscheid tussen acute en chronische leukemie.

Afhankelijk van het soort witte bloedcel dat de ziekte veroorzaakt, spreken we van lymfatische of myeloïde leukemie. Er bestaan dus vier types leukemie:

• acute lymfatische leukemie (ALL)
• acute myeloïde leukemie (AML)
• chronische lymfatische leukemie (CLL)
• chronische myeloïde leukemie (CML)

De leeftijd waarop leukemie het meest voorkomt, verschilt per vorm. Acute lymfatische leukemie (ALL) komt vooral bij kinderen en jonge volwassenen voor. Het is de meest voorkomende kanker bij kinderen onder de 14 jaar. Acute myeloïde leukemie (AML) komt vooral bij (oudere) volwassenen voor. Chronische leukemie wordt meestal vastgesteld bij mensen op middelbare leeftijd of bij oudere mensen.

De klachten bij leukemie kunnen verschillen. Bij acute leukemie zijn de klachten heel plotseling en worden snel erger als er geen behandeling is. Bij chronische leukemie kunnen klachten lang uitblijven en worden slechts geleidelijk erger.

Klachten bij acute leukemie vinden hun oorsprong in de grote hoeveelheid onrijpe witte bloedcellen in het beenmerg. Hierdoor is er ook minder plaats voor de vorming van rode bloedcellen en bloedplaatjes en zal er een tekort aan gezonde witte bloedcellen, rode bloedcellen en bloedplaatjes ontstaan.

Een aantal klachten die kunnen voorkomen bij acute leukemie:

• bleekheid (door tekort rode bloedcellen)
• vermoeidheid en kortademigheid (door tekort rode bloedcellen)
• duizeligheid en hartkloppingen (door tekort rode bloedcellen
• spontane bloedingen (door tekort bloedplaatjes)
• snel blauwe plekken (door tekort bloedplaatjes)
• infecties die terugkeren of niet goed genezen (door tekort aan gezonde witte bloedcellen)
• koorts
• periodes van hevig nachtzweten
• hoofdpijn

Behandeling

De meest toegepaste behandeling van acute leukemie is chemotherapie, al dan niet gecombineerd met een stamceltransplantatie (SCT) en/of radiotherapie.

Laatste publicatiedatum: 28/12/2023