Spataders

Wat is het?

Spataders worden veroorzaakt door slecht functionerende kleppen in de aders van de benen. Doorgaans stroomt het bloed in de aders van de voeten terug naar het hart. Goede kleppen verhinderen daarbij dat het bloed de verkeerde kant kan opgaan en terugvloeit richting de voet. Als kleppen niet goed werken, stroomt het bloed wel terug naar de voet. Bijgevolg zetten de aderen uit door de overdruk van het bloed. Zo ontstaan spataders.

Er bestaan verschillende vormen van spataders (zie foto's):

• Beperkte spataders: de spataders laten zich zien als blauwe of paarse lijntjes zonder verdikking. Ze worden ook wel spinnenwebben of teleangiëctastieën genoemd. Deze spataders zijn esthetisch van aard en cosmetisch goed te behandelen.
• Echte spataders: deze spataders zijn koordvormig. Ze liggen bovenop het been en vormen (vaak zeer kronkelige) knobbels. De spataders nemen meestal toe met de tijd.
• Uitgebreide spataders: vergevorderde spataders gaan gepaard met zwellingen, dikke benen of voeten en huidafwijkingen.
• Open wonden: zeer ver gevorderde spataders kunnen open wonden veroorzaken ter hoogte van de enkels of onderbenen.

Wat zijn de symptomen?

• Duidelijk zichtbare aders (wordt cosmetisch als storend ervaren)
• Oedeem/zwelling
• Vermoeide, zware benen (eventueel gepaard met krampen)
• Tintelingen, jeuk, gloeien

Risicofactoren

• Erfelijkheid: spataders zitten vaak ‘in de familie’.
• Leeftijd: spataders ontstaan meestal pas op middelbare leeftijd.
• Geslacht: spataders komen vaker voor bij vrouwen (o.a. door zwangerschap, hormonen, de pil).
• Overgewicht: spataders komen vaak voor bij mensen met overgewicht.
• Staand of zittend beroep: spataders komen vaker voor bij mensen met een zittend beroep.

Complicaties

Spataders zijn niet gevaarlijk, maar kunnen aanleiding geven tot complicaties.

Zo kunnen enkele veranderingen in de huid optreden:

• bruine verkleuring van de huid (okerdermatitis)
• verharding van de huid (lipo- en dermatosclerosis)
• littekenhuid (atrofie blanche)
• open beenwonde (ulcus)

Bloedingen ter hoogte van een spatader die gekwetst raakt, zijn niet uitzonderlijk.

Daarnaast is een flebitis mogelijk: een trombose in een oppervlakkige ader die zorgt voor een rode, pijnlijke zone.

Diagnose

Bij (vermoeden van) spataders voeren we een of meerdere onderzoeken uit.

Het meest uitgevoerde onderzoek is een echo/duplexonderzoek. Daarbij kunnen we de aders goed in beeld brengen en een behandelingsstrategie uitstippelen. Dit onderzoek is snel en pijnloos.

Behandeling

Er zij meerdere behandelingen en combinaties van behandelingen voor spataders of veneuze insufficiëntie. Afhankelijk van je persoonlijke situatie en eigen wensen kies je samen met je arts voor de optimale behandelingsstrategie.

Laatste publicatiedatum: 04/01/2024
Verantwoordelijk auteur: Dr. Willaert Willem