Beroerte

Een beroerte of cerebrovasculair accident (CVA) is een acute medische aandoening die gekenmerkt wordt door een plotselinge verstoring van de doorbloeding van de hersenen.

Beroertes kunnen worden onderverdeeld in herseninfarcten en hersenbloedingen.

In België krijgen per dag gemiddeld 52 mensen een beroerte.

Bij een beroerte treden acuut 1 of meerdere onderstaande symptomen op:

• Gevoelsstoornissen of verlammingsverschijnselen aan één zijde van het lichaam of aangezicht
• Spraak- en taalstoornissen: moeite om woorden verstaanbaar uit te spreken, te vinden of te begrijpen
• Verlies van het zicht uit één of beide ogen
• Halfzijdige uitval van het gezichtsveld aan beide ogen
• Evenwichtsverlies
• Coördinatieproblemen
• Heel hevige hoofdpijn: de zogenaamde ‘donderslaghoofdpijn’: de ergst denkbare hoofdpijn die zeer plots (fractie van seconden) opkomt

Wanneer deze symptomen snel spontaan voorbijgaan (na minuten of uren), spreken we over een TIA (transient ischemic attack).

Bij tekenen van een beroerte dient de patiënt zo snel mogelijk naar spoed te komen. ‘Time is brain’. Hoe sneller je in het ziekenhuis bent, hoe beter de behandelingsopties.

Na bevraging en klinisch onderzoek van de patiënt, zal er bij vermoeden van een beroerte zo snel mogelijk een scan van de hersenen gebeuren. Dan weet men of het gaat om een hersenbloeding of een herseninfarct. Daarna zal de neuroloog, na overleg met de radioloog, de diagnose en behandelopties bespreken met de patiënt en/of zijn/haar vertegenwoordiger.

Bij een herseninfarct worden steeds ondersteunende maatregelen genomen en wordt ook een preventieve behandeling opgestart om nieuwe infarcten te vermijden. In sommige gevallen én op voorwaarde dat de patiënt zeer snel op de spoedopname aanwezig is, zijn er eventueel meer gespecialiseerde behandelingen mogelijk. De snelheid van opstart van deze specifieke behandelingen is cruciaal voor de herstelkansen.

• Trombolyse: een klonteroplossend middel wordt toegediend via infuus om zo de klonter te proberen verkleinen of oplossen.

• Trombectomie: via een katheter, die ter hoogte van de lies wordt ingebracht en opgeschoven tot in de hersenbloedvaten, wordt geprobeerd om de klonter te grijpen en te verwijderen door het terugtrekken van de katheter. In heel Vlaanderen zijn er maar een paar ziekenhuizen hiervoor bevoegd. Binnen het E17-ziekenhuisnetwerk bestaat hiervoor een team van gespecialiseerde radiologen die deze procedure kunnen uitvoeren. Indien deze behandeling aangewezen is, kan elke patiënt van een ziekenhuis van het E17-ziekenhuisnetwerk hierop beroep doen.

Bij een hersenbloeding nemen we voornamelijk maatregelen om bijkomende hersenschade te vermijden

• de bloeddruk verlagen
• de stolling verbeteren
• verhoogde druk in de hersenen vermijden

Bij bepaalde types bloedingen door een abnormaal gevormd bloedvat (bv. aneurysma) wordt dit bloedvatprobleem opgespoord en behandeld door de interventionele radioloog of neurochirurg. Bij een hersen(vlies)bloeding wordt er ook overlegd met de neurochirurg die inschat of er chirurgisch moet worden ingegrepen om de bloeding te stoppen of de druk in de hersenen te verminderen.

Na de acute opvang op de spoedopname, wordt de patiënt opgenomen op een gespecialiseerde afdeling voor beroertezorg: de Stroke Unit. Hier krijgt de patiënt continu neurologisch toezicht en hartritme-monitoring. Soms wordt de patiënt opgenomen op de dienst intensieve zorgen, wanneer er meer intensieve behandeling (zoals beademing) nodig is.

Op de eenheid voor beroertezorg wordt de patiënt verzorgd door specifiek opgeleide verpleegkundigen en is er mogelijkheid tot continue monitoring van de functies van hersenen, hart en longen. Een multidisciplinair team start onmiddellijk met de behandeling en revalidatie. Er is een vlotte samenwerking van de neurologen met de diensten radiologie en cardiologie alsook met de revalidatie-arts. Vaak kan men na 48 uur deze gespecialiseerde afdeling verlaten. Soms is men al voldoende hersteld om naar huis te kunnen gaan, soms is verdere opname op de afdeling neurologie nodig of later ook op de revalidatie-afdeling.

Een beroerte is een belangrijke doodsoorzaak en tevens een belangrijke oorzaak van invaliditeit. Welke verschijnselen optreden en in hoeverre ze zich weer herstellen is afhankelijk van het type CVA, het hersengedeelte dat beschadigd is en de grootte van het aangetaste gebied.

Een aantal van de mogelijke verschijnselen zijn:

• verlammingsverschijnselen, vaak halfzijdig.
• spasticiteit = stijfheid
• problemen met het zicht: uitval van één van de gezichtsvelden of dubbelzicht
• geheugenstoornissen, concentratiestoornissen, verstandelijke beperkingen
• spraak- en begripsproblemen
• moeilijkheden met kauwen/slikken
• gedragsveranderingen
• depressie, gebrek aan initiatiefname, interesseverlies
• duizeligheid, verstoord evenwicht
• urinaire problemen, incontinentie
• epileptische aanvallen
• moeheid

Deze beperkingen kunnen van blijvende aard zijn en een belangrijke impact hebben op het functioneren in het dagelijks leven en op de levenskwaliteit. Na een beroerte heeft de patiënt ook steeds een wettelijk autorijverbod gedurende minimum 6 maanden.

Er worden binnen het E17-ziekenhuisnetwerk regelmatig informatiesessies voor patiënten en familieleden georganiseerd in de verschillende ziekenhuizen. Op deze gratis infosessies krijg je informatie over wat een beroerte is, wat mogelijke risicofactoren zijn en behandelopties. Hierbij willen we een antwoord geven op de vele vragen die je hebt. Deze infosessies zijn voor patiënten en hun mantelzorgers of naaste familie, alsook voor geïnteresseerden. Deze sessies worden regelmatig herhaald. Je kiest zelf welke infosessie(s) je wil volgen. Inschrijven is noodzakelijk.

Meer informatie:

• Hersenletsel Liga
• Belgian Stroke Council

Laatste publicatiedatum: 09/02/2024
Verantwoordelijk auteur: Dr. Aers Isabelle